Stóri Bróðir

Egill Helga fór með ágætis pistil í kvöld þar sem hann fjallaði um aukið eftirlit með þegnum samfélagsins. Kreditkortin sjá til að hægt er að rekja slóð fólks, fylgjast með neysluvenjum og lífsstíl. Nú á að setja tæki í alla bíla sem skráir aksturshraða(símælir) þannig að lögreglan geti kannað hvort farartækjum hafi verið ekið yfir leyfilegu hámarki. Það sjá líka allir sem keyra um götur Reykjvíkur að fjöldi myndavélaskilta og hraðamæla hafa margfaldast. Að sjálfsögðu eru ekki myndavélar alls staðar þar sem skilti eru en fólk veit ekki hvar, óvissan nægir. Tilgangurinn= forvörn
Í fyrra voru umræður um hvort lögreglan ætti að fá leyfi til að hlera símtöl án dómsúrskurðar og ekki má gleyma umdeildum gagnagrunni íslenskrar erfðagreiningar.
Eftirlitsmyndavélar, upptöktæki, og afkastamælar eru í auknu mæli notuð til að fylgjast með starfsfólki vinnustöðum. Í einum kúrs í skólanum var fjallað um þetta efni. Kennarinn gerði rannsókn á sálrænum áhrifum slíks eftirlits á starfsfólk. Í hátæknifrystihúsum eru afkastamælar sem skrá hversu marga fiska konur verka á ákveðnum tíma. Í einu þeirra var sett upp súlurit á kaffistofunni sem sýndi afköst allra og nöfnin sett fyrir ofan. Síðar var kvartað yfir þessu fyrirkomulagi og þá var nöfnunum sleppt, en allir vissu hver átti hvaða súlurit.
Tilgangurinn= hvatning og aukin afköst. Atvinnurekandinn sér hvenær dagsins og hvaða daga starfsólkið stendur sig verst og best. Hann getur líka séð afkastamynstur og ályktað út frá þeim. Ef kona er alltaf undir meðallagi á ákveðnum tíma mánaðarins er hún kannski á túr, ef mánudagarnar eru alltaf slakari en aðrir dagar er skemmtanagleðin örugglega óhófleg, etc, etc,. Fólk sem vinnur á síma er líka undir eftirliti. Fylgst er með fjölda og lengd svaraðra símtala, sem og úthringingum. Mórall á vinnustað= Djö hún Sigga er alltaf svo dugleg og lætur mig líta illa út!!!, Vissulega eiga duglegir einstaklingar hrós skilið, en hraði segir lítið um gæði vinnunnar.
Eitt öfgadæmi var þegar Persónuvernd fékk fyrirspurn frá gjaldkera í banka. Konan hafði verið kölluð á teppið hjá yfirmanni sínum sem taldi ekki við hæfi að hún færi á ákveðinn skemmtistað um helgar. What! Jú kortið kom upp um hana. Tilgangurinn=ímynd bankans.
Þó slíkt eftirlit sé óþægilegt getur starfsfólk lítið sagt. Hvers vegna? Jú ef það kvartar þá er eins og það hafi eitthvað að fela!
Talað er um að setja upp eftirlitsvélar í skólastofum og fyrirlestrarsölum. Tilgangurinn; Gæði kennslu? eftirlit með pólítískum áróðri? Ofbeldi?
Í Bretlandi verða u.þ.b 23% kvenna fyrir heimilisofbeldi og í hverri viku eru að meðaltali 2 konur drepnar í heimiliserjum. Vitað er að misnotkun á börnum er oftast af hálfu náins ættingja. Hvenær kemur eftirlitið inn á heimilið?
Hversu langt eiga og meiga ríki og fyrirtæki ganga í slíku taumhaldi? Er þessi þróun af hinu góða?